Workshop Filosofisch leren

Samen met filosofen Lianne Tijhaar en Charly Bos heb ik tijdens de OTOtel-netwerkdag een boeiende workshop Filosofisch Leren verzorgd. Deze dag, speciaal georganiseerd voor professionals in crisisbeheersing van o.a. het Ministerie van Defensie, de Nationale Politie en het RIVM, had als thema ‘Levenslang Leren voor Veiligheid’. De workshop vond plaats in het bijzondere gebouw van het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV).

In deze workshop van een uur richtten we ons op de volgende vragen: Wat is leren? Kun je leren in een omgeving waar je afgerekend wordt als je iets fout doet? Wat verstaan we onder veiligheid? Welke verschillende opvattingen bestaan er over veiligheid? En hoe hangen de begrippen leren en veiligheid samen? Hoewel één uur veel te kort was voor een diepgaande conceptanalyse, hebben we goed laten zien wat de meerwaarde kan zijn van een andere, minder gebruikelijke manier van leren. Dit type leren richt zich niet op het vermijden van toekomstige fouten door te leren van het verleden, maar op het verkennen van de betekenissen van begrippen zoals ‘veiligheid’ en ‘leren’.

We gebruikten tijdens de workshop de filosofische methode van een conceptuele analyse. Een filosofische methode die diepgaand onderzoekt hoe begrippen en ideeën worden toegepast en begrepen binnen een specifieke context. Met zo’n kritische analyse willen we een scherper inzicht bieden in de complexiteit van deze concepten.

Het was interessant om te zien hoe deelnemers begrippen op verschillende manieren invulden. Zo benadrukte de een de technische aspecten van veiligheid, terwijl het voor de ander ging om de ervaring van veiligheid. Voor de een ging leren over het ontwikkelen van vaardigheden, terwijl het voor de ander draaide om leren door ervaring. Je kunt je voorstellen dat dit voor verwarring (of erger) kan zorgen als je samenwerkt tijdens een crisis! Kortom, het was een inspirerende dag met veel verschillende perspectieven, die werd afgesloten met positieve feedback van de deelnemers.

Afbeelding: Kelly Sikkema, Unsplash